Mehmet Kaplan (5 Mart 1915, Sivrihisar – 23 Ocak 1986), Türk edebiyat profesörü.

1915’te Eskişehir Sivrihisar’da dünyaya geldi. Çocukluk yıllarında tren garında seyyar satıcılık yaptı. 1939 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden "Emir Sultan" üzerine hazırladığı lisans tezi ile mezun oldu. Aynı yıl Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuad Köprülü tarafından asistan namzedi olarak mezun olduğu bölüme alındı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu ve Edebiyat Fakültesi’ndeki eğitiminde Köprülü dışında Ali Nihad Tarlan ve Reşit Rahmeti Arat etkilenerek onların profillerini devam ettirme eğiliminde oldu. Ancak fakülteye Maârif Vekaleti tarafından Profesör olarak atanan Ahmet Hamdi Tanpınar’ı kültür, sanat ve şahsiyetiyle daha çok beğeniyordu. Tanpınar onun kariyerinde etkili bir isim oldu ve zamanla dost oldular. Köprülü siyasette devam edince kendisi de Ahmet Hamdi Tanpınar yönetimindeki "Tanzimat Sonrası Türk Edebiyatı" kürsüsüne katıldı. Tanpınar’ın asistanlığında bulunarak Namık Kemâl’e dair yazdığı monografi ile 1942’de Türk edebiyatı dalında Ali Nihat Tarlan sonrasında ikinci, Yeni Türk Edebiyatı dalında ise doktorasını tamamlayan ilk kişi oldu. Bu tezi Namık Kemal: Hayatı ve Eserleri adıyla kitap olarak da yayımlandı. 1958’de Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde kurucu dekan olarak 2 yıl görev yaptı ve burada Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü kurdu, 1960’da İstanbul’a döndü. 1962’ye kadar Tanpınar’la beraber çalıştı. Tevfik Fikret hakkındaki tezi ile 1946’da doçent, 1952’de ise Şiir Tahlilleri adlı çalışmasıyla 37 yaşında profesör oldu.[1] Aynı zamanda Kültür ve Milli Eğitim Bakanlığı komisyonlarında görev aldı.[2]

1963’te Tanpınar’ın ölümünden sonra onun bütün şiirlerini psikolojik yöntemlerle incelediği Tanpınar’ın Şiir Dünyası’nı yayımladı. 1965’te Cumhuriyet Devri Türk Şiiri olarak da bilinen Şiir Tahlilleri’nin ikinci cildini, 1967’de çeşitli konulardaki denemelerinden oluşan Nesillerin Ruhu’nu, 1969’da Büyük Türkiye Rüyası’nı, 1979’da Hikâye Tahlilleri’ni ve 1981’de Tip Tahlilleri’ni yayımladı. 20’ye yakın öğrenciye doktora hocalığı yaptırdı. Abdullah Uçman’a göre fakültenin altın çağında en önde gelen hocalarındandı.[3] İnci Enginün ve Zeynep Kerman gibi isimler onun asistanlarıydı.[4][5]

Kaplan bir yazısında Fransız filozof Alain’nden "mürşidim" şeklinde bahsetmektedir. Ondan K. Domaniç imzasıyla tercümeler yaparak yabancı dilini geliştirmiştir. Uçman’a göre Kaplan yazarken düşünenlerdendir ve bu nedenle az sayıda eser vermiştir. Düşünsel makalelerinde kültür meselesi önemli bir yer tutmaktadır. 100’e yakın kitaplara girmemiş fikri yazıları bulunmaktadır. Bu yazıları ağırlıkla folkloriktir. Fikri hayatında Ziya Gökalp, Ahmet Hamdi Tanpınar, Mümtaz Turhan ve Nurettin Topçu’dan etkilenmiştir. Uçman’a göre Yahya Kemal ve Tanpınar çizgisini devam ettiren bir isimdir. Metin tahlili metedonu ilk deneyen isimlerdendir.[6]

Mehmet Kaplan için yapılan aramalar

Mehmet Kaplan, Mehmet Kaplan biyografi, Mehmet Kaplan hayatı, Mehmet Kaplan özgeçmişi, Mehmet Kaplan hakkında, Mehmet Kaplan doğum yeri, Mehmet Kaplan fotoğraf, Mehmet Kaplan video, Mehmet Kaplan resim, Mehmet Kaplan kimdir?, Mehmet Kaplan kaç yaşında?, Mehmet Kaplan kaç yaşında öldü? Mehmet Kaplan nereli, Mehmet Kaplan memleketi Mehmet Kaplan ne zaman ve neden öldü? Mehmet Kaplan Ölüm nedeni?

Twitter'de ara: Mehmet Kaplan
Google'de ara: Mehmet Kaplan