Hatı Çırpan (Satı Kadın; d. 1890 – ö. 21 Mart 1956)[1], Türk siyasetçi.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın köy muhtarlarından ve ilk kadın milletvekillerindendir. Türkiye’de kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınmasından sonra 1935 Türkiye genel seçimlerinde aday olup ilk kadın milletvekilleri olarak meclise giren 17 kadın arasında yer almış ve TBMM V. dönem Ankara milletvekili olarak görev yapmıştır.
1890’da Kazan Köyü’nde doğdu. Babası Kara Mehmet Efendi, annesi Emine Hanım’dır.[2]
Balkan Harbi sırasında gırtlağından yaralanmış bir askerin eşiydi.[3] beş çocuk annesiydi. Çiftçilik ve babasının ardından köy muhtarlığı yaptı. 26 Ekim 1933’te kadınlara muhtar olma hakkı verilmesi sonrasında Kazan köyünün muhtarlık seçimlerini kazanmış ve Türkiye’nin ilk kadın muhtarlarından biri olmuştu.[4]
1934 yılında Kızılcahamam’a giderken Halkavun Nahiyesi’nden geçen Mustafa Kemal ile tanıştı. Rivayete göre bu ziyaret sırasında kendisine doğum tarihini soran Mustafa Kemal’e, 1890 doğumlu olmasına rağmen 19 Mayıs 1919’da doğduğunu söylemiş, o tarihten önce yaşamadığını ifade etmişti.[5] Mustafa Kemal’in tavsiyesiyle 1935 Türkiye genel seçimlerinde milletvekili adayı oldu. 8 Şubat 1935’te Ankara milletvekili olarak TBMM’ye girdi.
O dönemde Hatti ile ilgilenen Mustafa Kemal’in isteği üzerine Satı adını Hatı olarak değiştirmiştir. Kamuoyunda Satı Kadın olarak bilinse de TBMM kayıtlarına adı Hatı Çırpan olarak geçer.
Satı Kadın, milletvekilliği görevin tamamladıktan sonra Kahramankazan’a döndü. 21 Mart 1956 günü hayatını kaybetti.
Kahramankazan’da anıt mezarı bulunur ve evi restore edilerek müze haline getirilmiştir
—————————–
Siyasetçi, ilk kadın milletvekillerinden (D. 1890, Kazan / Ankara – Ö. 21 Mart 1956). Asıl adı Satı Çırpan olup bir ara da Atatürk’ün önerisiyle Satı Öz adını almıştı, Satı Kadın, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın milletvekillerindendir. 1935 seçimlerinde Atatürk’ün isteği ile Ankara’dan seçilerek V. Dönem’de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ne girdi. Mustafa Kemal’le karşılaştığında 19 Mayıs 1919 doğumlu olduğunu söylediği aktarılmaktadır. Kurtuluş Savaşı’nda gazi olmuş bir askerin eşiydi. Millet mekteplerine devam ederek okuma-yazma öğrenmişti. Çiftçilik ve babasının ardından köy muhtarlığı yapan ve beş çocuğu olan köylü bir kadındı.
Mustafa Kemal’in Ankara’nın Kazan köyünü (sonradan ilçe oldu) ziyaret ettiği bir gün tanıştığı Satı Kadın, onun önerisiyle milletvekili adayı oldu. 1935 seçimlerinde seçilerek Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ne girdi ve 1939 yılına kadar Mecliste görev yaptı. O dönemde Mustafa Kemal ayrıca Hattiler’lerle ilgileniyordu. Satı adını Hatı olarak değiştirmesini de istemişti. Satı Kadın olarak bilinse de TBMM kayıtlarında adı Hatı Çırpan olarak geçmektedir. Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verilmesinin 74. yılında TBMM’nin ilk kadın milletvekillerinden biri olan Satı Çırpan, Kazan’da mezarının başında anıldı.
HAKKINDA: Sait Arif Terzioğlu / Yazılmayan Yönleriyle Atatürk (1963), Büyük Larousse Ansiklopedisi (1986), Ozan Öner / Kuvayi Milliye Ulusal Bilgi Merkezi (28 Ekim 2008).
Satı Hatı Çırpan için yapılan aramalar
Satı Hatı Çırpan, Satı Hatı Çırpan biyografi, Satı Hatı Çırpan hayatı, Satı Hatı Çırpan özgeçmişi, Satı Hatı Çırpan hakkında, Satı Hatı Çırpan doğum yeri, Satı Hatı Çırpan fotoğraf, Satı Hatı Çırpan video, Satı Hatı Çırpan resim, Satı Hatı Çırpan kimdir?, Satı Hatı Çırpan kaç yaşında?, Satı Hatı Çırpan kaç yaşında öldü? Satı Hatı Çırpan nereli, Satı Hatı Çırpan memleketi Satı Hatı Çırpan ne zaman ve neden öldü? Satı Hatı Çırpan Ölüm nedeni?
Twitter'de ara: Satı Hatı Çırpan
Google'de ara: Satı Hatı Çırpan