Bedia Muvahhit (Emine Bedia Şekip, 1896 ya da 16 Ocak 1897, İstanbul – 20 Ocak 1994, İstanbul), Türk oyuncu.
Bedia Muvahhit kimdir?
Oyuncu Bedia Muvahhit kimdir?
Bedia Muvahhit
Tiyatro ve sinema oyuncusu 16 Ocak 1897 tarihinde İstanbul’da doğdu. 20 Ocak 1994 tarihinde öldü. Tam adı Emine Bedia (Şekip) Muvahhit olup, Bedia Muvahhit olarak tanınmıştır. Türkiye’nin ilk Müslüman kadın oyuncularındandır. Kadıköy Terakki Mektebi ile Notre Dame de Sion Lisesi’nde okudu ve küçük yaşlarda Fransızca ile Rumca öğrendi. Bedia Muvahhit’in öğrenimini sürdürdüğü yıllarda İstanbul’da 1912 yılında kurulan Telefon Şirketi’nde çalışan yine ilk kadınlardan biridir. Şirketin çalıştırdığı tüm santral memureleri ya yabancı ya da yerli azınlıklardan oluşuyor, tek bir Müslüman-Türk santral memuresi çalışmıyordu. O yıllarda İstanbul’da yayımlanan “Kadınlar Dünyası Dergisi” birkaç sayısını bu konuya ayırarak bir kamuoyu baskısı oluşturmayı başardı ve şirket, Müslüman-Türk bayanlar da almaya karar verdi. Telefon Şirketi’ne iş için başvuran iki yüz kadından yedisi Fransızca barajını da aşarak işe alınmaya hak kazandı. 5 Aralık 1913 de Telefon Şirket’inde çalışmaya başlayan yedi Müslüman bayandan biri de Bedia Muvahhit’ti.
Sanat yaşamı ise 1908 de başlamış sayılır. Ancak 1914 yılında yeni kurulan Darülbedayi’e (İstanbul Şehir Tiyatroları) girdi. Bir yandan da, 1921 yılında Erenköy Kız Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği yapıyordu. İlk filmi, 1923 de Muhsin Ertuğrul’un önerisiyle başladığı ve Halide Edip Adıvar’ın “Ateşten Gömlek” romanından sinemaya uyarlanan filmdir. Bu filmde rol aldığı Ayşe karakteri ile Türk sinemasının Neyyire (Neyir) Ertuğrul’la birlikte ilk kadın oyuncularından biri oldu.1923 yılında, “Ceza Kanunu” adlı oyunla sahneye çıkmasıyla tiyatro yaşamı da başlamış oldu.
Eşi olan aktör Muvahhit Bey, bir topluluk kurarak Bedia Hanım’la birlikte Kurtuluş Savaşı’ndan yeni çıkmış olan İzmir’e gitmişti. O sırada Mustafa Kemal’in de İzmir’de olması nedeniyle, oyuncular, “Ceza Kanunu”nun ilk oyununa Mustafa Kemal’i de davet etmişlerdi. Mustafa Kemal, Muhavvit Bey’e, “Müslüman Türk kadınlarına niçin rol vermiyorsunuz? Eşiniz Bedia Hanım’ı ‘Ateşten Gömlek’ filminde gördüm, pek başarılı idi.’ der. O zamanlarda Türk kadınlarının sahneye çıkmalarının yasak olması nedeniyle kadın oyuncular yerli azınlıklardan seçilirdi. Ertesi akşam, Bedia Muhavvit Hanım oyundaki “Sacide” rolüne bir günde hazırlanarak çıktı. Böylece de Cumhuriyet döneminde sahneye çıkan Türk kadın sanatçılara öncülük etmiş oldu.
Bedia Hanım, 1937 de eşini yitirdikten sonra Ferdi von Ştatzer ile evlendi. Sanat yaşamı boyunca iki yüzün üzerinde oyunda ve sayısız sinema filminde rol aldı.1950 de, Harbiye Açıkhava Tiyatrosu’nda yirmi beşinci, 1973 de ellinci sanat yılı jübilesi yapıldı. 1975 de Şehir Tiyatroları’ndan emekliye ayrıldı. 1980 de, Dünya Tiyatro Günü Ulusal Bildirisi’ni hazırladı. 1987 de “Devlet Sanatçısı” unvanını aldı ve Atatürk Sanat Armağanı’na layık görüldü. İstanbul Sinema Günleri Seçici Kurulu, sanatçıya Altın Lâle Ödülü verirken (1988), İstanbul Büyükşehir Belediyesi, “Türk Aydınlanmasına Katkıda Bulunanlar” etkinliği çerçevesinde Muvahhit’in 70. Sanat Yılı’nı kutladı (1993). Bedia Muvahhit, 20 Ocak 1994 tarihinde, 97 yaşında öldü. 1995 den bu yana, Türk Kadınlar Birliği tarafından Şehir Tiyatroları’nın genç kadın sanatçılarına “Bedia Muvahhit Tiyatro Ödülü” verilmektedir.
Rol aldığı başlıca sahne oyunları;
Hisse-i Şayia, Taş Parçası, Aktör Kin, Yorgaki Dandini, Hamlet, Devlet Kuşu, Onikinci Gece, Matmazel Julie, Aynaroz Kadısı, Hortlaklar, Mürai, Tersine Akan Nehir, Bir Kavuk Devrildi, Venedik Taciri, Fermanlı Deli Hazretleri, Mum Söndü, Bir Ölü Evi, Othello, Kafes Arkasında, Kafatası, Lüküs Hayat, Yarasa, Müfettiş, Saz-Caz, Mırnav, Ayaktakımı Arasında, Kafkas Tebeşir Dairesi, Ahududu, Küçük Şehir, Oyun İçinde Oyun, Deli Saraylı, Kibarlık Budalası, Sana Rey Veriyorum, Deli Dolu, Suç ve Ceza, Çifte Kerâmet, Dama Çıkmış Bir Güzel, Gecikenler’dir.
Rol aldığı belli başlı filmler;
Ateşten Gömlek (1923), İstanbul Sokaklarında (1931), Karım Beni Aldatırsa (1933), Beklenen Şarkı(1953), Paydos (1954), Yaşlı Gözler (1955), Son Beste (1955), Gülmeyen Yüzler (1955), Çapkınlar (1961), Gönül Ferman Dinlemez(1962), Bir Gecelik Gelin (1962), Belâlı Torun (1962), Barut Fıçısı(1963), Genç Kızlar (1963), İstanbul Kaldırımları (1964), Kaynana Zırıltısı (1964), Manyaklar Köşkü (1964), Gençlik Rüzgârı (1964), Halk Çocuğu (1964), Anasının Kuzusu (1964), Gel Barışalım (1964), Sarı Kızla Kopuk Ahmet (1964), Hizmetçi Dediğin Böyle Olur (1964), Hep O Şarkı (1965), Sevinç Gözyaşları (1965), Bozuk Düzen (1966), Çalıkuşu(1966), Sokak Kızı (1966), O Kadın (1966), Sevgilim Artist Olunca(1966), Şoförün Kızı (1966), Evlât Uğruna (1967), Sen Benimsin (1967), Zehirli Hayat (1967), Dünyanın En Güzel Kadını (1968), Kâtip (1968), Ateşli Çingene (1969), Esmerin Tadı Sarışının Adı (1969), Lekeli Melek(1969), Son Mektup (1969), Tatlı Sevgilim (1969), Yumurcak (1970) olarak sıralanabilir.
Bedia Muvahhit, 20 Ocak 1994 tarihinde, 97 yaşındayken yaşamını yitirdi. 1995 yılından bu yana, Türk Kadınlar Birliği tarafından Şehir Tiyatroları’nın genç kadın sanatçılarına “Bedia Muvahhit Tiyatro Ödülü” verilmektedir. Sanatçının hayat hikâyesi çok sayıda kitaba ve araştırmaya konu olmuştur.
Ölümü
Sanatçı, 1950 ve 1973 yıllarında iki kez jübile yaptı. 1987 yılında Devlet Sanatçısı unvanını aldı. 1993 yılının Aralık ayında sağlık durumu kötüleşti. 20 Ocak 1994 tarihinde öldü ve Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi.
Bedia Muvahhit’in Şuayip Sina Arbel (1922-8 Eylül 1991) adında bir oğlu, Zeynep ve Ali adlarında iki torunu ve Aslı, Nazlı ve Ayşe adlarında da üç torun çocuğu bulunuyord
Bedia Muvahhit için yapılan aramalar
Bedia Muvahhit, Bedia Muvahhit biyografi, Bedia Muvahhit hayatı, Bedia Muvahhit özgeçmişi, Bedia Muvahhit hakkında, Bedia Muvahhit doğum yeri, Bedia Muvahhit fotoğraf, Bedia Muvahhit video, Bedia Muvahhit resim, Bedia Muvahhit kimdir?, Bedia Muvahhit kaç yaşında?, Bedia Muvahhit kaç yaşında öldü? Bedia Muvahhit nereli, Bedia Muvahhit memleketi Bedia Muvahhit ne zaman ve neden öldü? Bedia Muvahhit Ölüm nedeni?
Twitter'de ara: Bedia Muvahhit
Google'de ara: Bedia Muvahhit