Ahmet Turgut Uyar[1] (d. 4 Ağustos 1927, Ankara – ö. 22 Ağustos 1985, İstanbul), Türk şair. Babasının görevinden ötürü ilköğrenimi farklı şehirlerde okurken ortaöğrenimine yatılı askerî okulda okuyarak devam eden Uyar, 1948’de Kaynak dergisinin başlatmış olduğu bir şiir yarışmasında “Arz-ı Hal” adlı şiiriyle katılmış ve yarışmada ikinci olmuştur. Türkiyem adlı ikinci şiir kitabı 1952’de piyasaya sürülmüştür. Uyar’ın dil, tema, imge, anlatım biçimi, biçim/öz ilişkisi açısından büyük bir değişimi yansıttığı ilk İkinci Yeni kitabı olan Dünyanın En Güzel Arabistanı, 1959’da yayımlanmıştır. 1962’de Tütünler Islak’ı; 1968’de Her Pazartesi’yi; 1970’te Divan’ı; 1974’te Toplandılar’ı; 1982’de Kayayı Delen İncir’i yayımlamıştır. 1981 yılında Toplu Şiirler adıyla o güne kadar yayımladığı eserleri ilk kez; 1984’te Büyük Saat adıyla ikinci kez toplu olarak basılmıştır.
Turgut Uyar Kimdir?
Şiir denilince akla gelen en önemli isimlerden biri olan ünlü bir şairdir Turgut Uyar. Ünlü şair 1927 senesinin 4 ağustos tarihinde Ankara’da dünyaya geldi. Altı çocuklu olan bir ailenin beşinci çocuğu olarak doğmuştur. Turgut Uyarın subay olan babası Hayri Uyar sıklıkla ailesinden uzakta yaşardı. Babasının uzakta oluşu Turgut Uyar’ı çocukluk dönemlerinde oldukça etkilemiş ve naif bir kişiliğe bürünmesini sağlamıştır.
Turgut Uyar kendi ifadesi ile “hüzünlü bir çocuktum. Nedense hep ağlamaya hazır. Ağabeyim bana sataştıkça annem “‘Yapma oğlum derdi ona; ‘o içli bir çocuk” demesi ile çocukluk günlerine dair bu ifadeyi kaleme almıştır. Büyük şairlerden biri olan Turgut Uyar 1985 senesinin 22 Ağustos günü hayata veda etmiştir.
Turgut Uyar Kısaca Hayatı
Ankara’da dünyaya gelen Turgut Uyar babasının işi gereği çok sayıda ilde yaşamıştır. Bazı sebepler ile Konya’da askeri bir ortaokulda öğrenim görmüştür. Lise döneminde ise Bursa Işıklar Askeri Lisesi’nde öğrenim görmüştür. Ardından ise Askeri Memurlar okulundan mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından o zamanki yıllarda Kars’ın Posof isimli ilçesinde askeri bir memur olarak görev yapmıştır. Dört sene boyunca bu bölgede görevini sürdürdükten sonra Samsun ilinin Terme ilçesine göreve gönderilmiştir. İki sene boyunca burada da çalışan Turgut Uyar 1954 senesinde Ankara’ya tayin edilmesinin ardından dört sene de burada çalıştıktan sonra memurluktan istifa etmiştir.
Askeri memur olarak çalıştığı bu yıllarda görevini severek icra etmediğini söylemiştir. 1967 senesine kadar başka bir kurumda çalışan Turgut Uyar bu görevinden emekli olmuştur ve emekli olunca Ankara’dan İstanbul’a taşınmıştır. Öğrencilik dönemindeyken yaptığı evliliğin ardından üç çocuğu olmuştur. İlk eşi olan Yezdan Şener ile evlilikleri boşanmayla sonuçlanmıştır. Daha sonra Ankara’da Tomris Uyar ile tanışarak evlenmişlerdir. Çok fazla alkol tüketmesi nedeni ile siroz hastalığına yakalanarak 1985 senesinin 22 Ağustos gününde vefat etmiştir.
Turgut Uyar Eserleri
Toplamda 8 şiir, iki toplu şiir ve bir tane inceleme olmak üzere 11 eseri bulunmaktadır.
Şiir Kitapları:
Arz-ı Hal
Türkiyem
Dünyanın En Güzel Arabistanı Tütünler Islak
Her pazartesi
Divan
Toplandılar
Kayayı Delen İncir
Toplu Şiir Kitapları:
Toplu şiirler
Büyük saat
İnceleme Kitabı
Bir şiirden
Turgut Uyar Sözleri
Birçok şairin sözleri günümüzde çok fazla alıntı yapılarak kullanılıyor. Turgut Uyar’da çok sayıda alıntı yapılan büyük şairlerden biridir. İşte Turgut Uyar’ın derin anlamlı naif sözleri:
“Her kadın hoşlandığı adamın soyadını aldığında nasıl durur diye içinden söylemiş ya da bir yerlere yazmıştır.”
“Issız tepelerde güneşe bakıp saati tahmin etsem haberim olmasa hiç perşembeden pazartesiden.”
“Bu hüznü sizde bilirsiniz. Anlat deseniz anlatamam. Enine boyuna yaşarım ancak.”
“Ancak durursa anlaşılır saatin kaç olduğu.”
Turgut Uyar Şiirleri
Turgut Uyar şiirlerinde yoğun olarak hayal gücünü, simgeciliği ve şaşırtıcı tamamlamaları kullanır. Genel olarak uzun dizeleri vardır. Bu neden ile düz yazı ve şiirin bu şekilde ayrılmasını sağlamıştır. İlk şiirlerinde ayrılık, ölüm gibi temaları işlerken sonraki şiirlerinde ise töreler ve toplumla çatışan bireylerin yaşadığı sancı ve kurtuluş çabalarını konu edinmiştir. Çok sayıda sevilen şiiri vardır. En beğenilen şiirlerinden biri ise şu şekildedir:
“Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım
Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum
Bu senin eski zaman gizlerin yalnız gibi ağaçlar gibi
Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor”
Turgut Uyar için yapılan aramalar
Turgut Uyar, Turgut Uyar biyografi, Turgut Uyar hayatı, Turgut Uyar özgeçmişi, Turgut Uyar hakkında, Turgut Uyar doğum yeri, Turgut Uyar fotoğraf, Turgut Uyar video, Turgut Uyar resim, Turgut Uyar kimdir?, Turgut Uyar kaç yaşında?, Turgut Uyar kaç yaşında öldü? Turgut Uyar nereli, Turgut Uyar memleketi Turgut Uyar ne zaman ve neden öldü? Turgut Uyar Ölüm nedeni?
Twitter'de ara: Turgut Uyar
Google'de ara: Turgut Uyar