Tahsin Tarık Üregül[1] ya da sahne adıyla Tarık Akan (3 Aralık 1949,[2] İstanbul – 16 Eylül 2016, İstanbul), Türk oyuncu, yapımcı ve yazardır.
Tarık Akan, 13 Aralık 1949 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Asıl ismi Tahsin Tarık Üregil. Babasının memurluğu sebebiyle Anadolu‘da büyüdü. Denizi ilk kez on altı yaşında gördü. Albay rütbesinde bir subay olan babası Yaşar Bey’in görevi nedeniyle Erzurum Dumlupınar İlkokulu’nda başladığı ilkokulu Kayseri’de bitirdi ve babasının emekliliğinden sonra ailesiyle İstanbul Bakırköy’de yaşamaya başladı. Gündüzleri kâğıt işportacılığı yaparak geceleri Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Yüksek Mühendisliğinde okumaya başladı.

Sinemaya geçmeden önce bir süre düğün salonlarında müdürlük; Ataköy Plajında cankurtaranlık, sandal kiraya verme, bilet karaborsacılığı ve işportacılık yaptı. Tarık Akan, 1970 yılında Ses dergisinin artist yarışmasına‚ üçüncü bile gelsem beş bin lira alırım umuduyla girdi, ama birinci oldu. Bu yarışmayı kazanınca Makine mühendisliğini bıraktı. Gazetecilik Yüksek Okuluna girdi. 1971’de ilk filmi olan ‘Solan Bir Yaprak Gibi’yle kamera karşısına geçti ve Tarık Akan adını aldı.

1979’da zorunlu askerlik görevini yedek subay olarak Denizli’de tamamlayan Tarık Akan, 1970-1975 tarihleri arasında yılda 12 filmde rol alarak Yeşilçam’ın en parlak günlerinde yer aldı. Emel Sayın’la ”Mavi Boncuk”ta Hülya Koçyiğit’le ”Sev Kardeşim”de, Hale Soygazi ile ”Gece Kuşu Zehra”da oynadı ve ”Hababam Sınıfı” ile Türk sinemasının unutulmazları arasına girdi. Akan, daha sonra ”değişirken yok olmayı” göze aldı ve mesajı olan filmler yapmaya karar verdi. Bu kararın ilk ürünü “Nehir”i Cüneyt Arkın’la birlikte oynadığı ”Maden”, ”Sürü”, ”Yol”, ”Kanal” gibi politik filmler takip etti.

1986 yılında Yasemin Erkut ile evlenen oyuncunun aynı yıl Barış Zeki Eregül adlı oğlu, iki yıl sonra, 1988 yılında Yaşar Özgür Eregül ve Özlem Eregül adındaki ikiz çocukları dünyaya geldi.

Oyuncu, evlendikten dört sene sonra 1989 yılında boşandı Tarık Akan’ın, ilk çocuğu olan Barış Zeki Eregül 2009 yılında Tarık Akan’ın da oynadığı “Deli Deli Olma” adlı filmde babasının gençliğini oynayarak oyunculuk hayatına atıldı.

Akan, 12 Eylül askeri darbesinin hemen ardından, 1981 başlarında, Almanya’da yaptığı bir konuşma yüzünden yurda dönüşünde tutuklandı. Tutuklanmanın nedeni, bir gazetenin manşete çıkardığı yanlı ve yalan haberdi. Böylece 12 yıl hapis istemiyle uzun bir yargılanma süreci başladı ve 2,5 ay hücre hapsi cezası aldı.

2002 yılında hapishane günlerini ve darbe sürecini “Anne Kafamda Bit Var” isimli kitabında anlatan Tarık Akan, yazarlık deneyiminin yanında 1991 yılında daha önceleri kendisinin de okuduğu Taş Özel İlkokulu’nu yap-işlet-devret sistemi ile alarak Özel Taş Koleji’ni kurdu ve eğitim sektörüne de giriş yaptı.

Eğitim konusunda da diğer işlerinde olduğu gibi başarılı oldu. Aziz Nesin’in vefatından sonra görevini devir alan oğlu Ali Esin’den vakıf başkanlığını devir alarak, 2005 yılında Nesin Vakfı’nın Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yaptı.

111 sinema filmi ve 4 televizyon dizisinde rol alan ünlü oyuncu, 1985’de Berlin Uluslararası Film Festivali’nde “Pansiyon” filmi ile Gümüş Ayı Mansiyon Ödülü’nü aldı ve 1982 yılında Cannes Film Festivali’nde “Yol” filmi ile En İyi Erkek Oyuncu adayı oldu. 1973 – 2002 tarihleri arasında 12 ödüle layık görüldü.

Tarın Akan, 16 Eylül 2016 günü, 66 yaşında iken, akciğer kanseri sonucu hayatını kaybetti.

“Neredeyse otuz beş, kırk yıldır bit görmeyen bir kişi olarak Anne Kafamda Bit Var’ı zevkle, öte yandan anlattıkları nedeniyle de acıyla, içim burkularak okudum. Tarık Akan, son derece yalın bir dille, hatta konuşur gibi, yaşadıklarını anlatmış. Bir bakıma geç yayımlamış, belki de bu yüzden daha az duygusal, daha dinlenmiş ve olabildiği kadar da nesnel bir kitap çıkarmış ortaya. Ancak kitap, bir ’12 Eylül kitabı’ olarak da okunabilir. (Kemal Gündüzalp).

Ölümü
Akciğer kanseri olan Akan, tedavisini İstanbul’da sürdürmekteyken 16 Eylül 2016 tarihinde hayatını kaybetti.[5] Cenazesi için 18 Eylül 2016 tarihinde Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu’nda düzenlenen anma etkinliği sonrasında, Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Bakırköy Mezarlığı’na defnedildi.

Kitap:

Anne Kafamda Bit Var (2002)

Ödülleri:

En İyi Erkek Oyuncu (Gülüm) / 40. Antalya Film Şenliği 2003

En İyi Erkek Oyuncu (Karartma Geceleri) / 6. Adana Altın Koza Film Şenliği 1992

En İyi Erkek Oyuncu (Üçüncü Göz) / 26. Antalya Film Şenliği 1989

En İyi Erkek Oyuncu (Pehlivan) / 21. Antalya Film Şenliği 1984

En İyi Erkek Oyuncu (Maden) / 15. Antalya Film Şenliği 1978

En İyi Erkek Oyuncu (Sürü) / 17. Antalya Film Şenliği 1980

En İyi Erkek Oyuncu (Suçlu) / 10. Antalya Film Şenliği 1973

Yaşam Boyu Onur Ödülü / 33. Antalya Film Şenliği 1996

Senaryo:

Çark (Sinema Filmi, 1987)

Yapımcı:

Üçüncü Göz (Sinema Filmi, 1988)

Danışman:

Bu Daha Başlangıç (Danışman, 2013)

Rol Aldığı Filmler:

Geç Gelen Ödüller (Kendisi, TV Filmi, 2013)

Karşıyaka Memleket (Nazım Hikmet Ran, Sinema Filmi, 2009)

Deli Deli Olma (Mişka, Sinema Filmi, 2009)

Ahh İstanbul (Marmara Eşref, TV Dizisi, 2006)

Gece Yürüyüşü (Sinan, TV Dizisi, 2004)

Vizontele Tuuba (Güner Sernikli, Sinema Filmi, 2003)

Koçum Benim (Basketbol Koçu Can, TV Dizisi, 2002)

Gülüm (Ali, Sinema Filmi, 2002)

Abdülhamit Düşerken (Mahmut Şevket Paşa, Sinema Filmi, 2002)

Hayal Kurma Oyunları (Baba, Sinema Filmi, 1999)

Eylül Fırtınası (Hüseyin Efe, Sinema Filmi, 1999)

Mektup (Ragıp, Sinema Filmi, 1997)

Antika Talanı (Anlatım, Sinema Filmi, 1997)

Aşk Üzerine Söylenmemiş Herşey (Sinema Filmi, 1995)

Adana – Paris (Kendisi, Sinema Filmi, 1995)

Çözülmeler (Uğur, Sinema Filmi, 1994)

Yolcu (Makasçı, Sinema Filmi, 1994)

Taşların Sırrı (Kuray, TV Dizisi, 1992)

Uzun İnce Bir Yol (Müşfik, Sinema Filmi, 1991)

Siyabend-ü Xece (Siyabend, Sinema Filmi, 1991)

Bir Kadın Düşmanı (Ziya, Sinema Filmi, 1991)

Karartma Geceleri (Mustafa Ünal, Sinema Filmi, 1990)

Devlerin Ölümü (Yönetmen, Hoca, Dava Vekili, Ağa, Sinema Filmi, 1990)

Bir Küçük Bulut (Saycan, Sinema Filmi, 1990)

Berdel (Ömer, Sinema Filmi, 1990)

İsa, Musa, Meryem (Musa, Sinema Filmi, 1989)

İkili Oyunlar (Sinema Filmi, 1989)

Leyla İle Mecnun (Mecnun, Sinema Filmi, 1989)

Üçüncü Göz (Tunç, Sinema Filmi, 1988)

Kimlik (Hoca, Sinema Filmi, 1988)

El Kapıları (Zeynel, Sinema Filmi, 1988)

Dönüş (Berde, Sinema Filmi, 1988)

Çark (Rauf, Sinema Filmi, 1987)

Yağmur Kaçakları (Sinema Filmi, 1987)

Su da Yanar (Film Yönetmeni, Sinema Filmi, 1987)

Skandal (Çetin, Sinema Filmi, 1987)

Kızımın Kanı (Cemil, Sinema Filmi, 1987)

Ses (Adam, Sinema Filmi, 1986)

Kıskıvrak (Yılmaz, Sinema Filmi, 1986)

Halkalı Köle (Sinema Filmi, 1986)

Beyoğlu’nun Arka Yakası (Haydar Rıza, Sinema Filmi, 1986)

Adem İle Havva (Münir Kozan, Sinema Filmi, 1986)

Acı Dünya (Yusuf, Sinema Filmi, 1986)

Tele Kızlar (Komiser Şahin, Sinema Filmi, 1985)

Son Darbe (2) (Nazmi Yalçın, Sinema Filmi, 1985)

Paramparça (Tayfun, Sinema Filmi, 1985)

Kan (Haydar Ali / Seyit Ağa, Sinema Filmi, 1985)

Bir Avuç Cennet (Kamil, Sinema Filmi, 1985)

Yosma (Kerem, Sinema Filmi, 1984)

Pehlivan (Bilal, Sinema Filmi, 1984)

O’na Çirkin Kral Derlerdi (Sinema Filmi, 1984)

Kayıp Kızlar (Komiser Yılmaz, Sinema Filmi, 1984)

Damga (Cengiz, Sinema Filmi, 1984)

Alev Alev (Murat, Sinema Filmi, 1984)

Kuduz / Çocuklar Çiçektir (Topal Yakup, Sinema Filmi, 1983)

Gecenin Sonu (Kadir, Sinema Filmi, 1983)

Derman (Şehmuz, Sinema Filmi,1983)

Beyaz Ölüm (Komiser Yılmaz Gürel, Sinema Filmi, 1983

Kaçak (Habip, Sinema Filmi, 1982)

Arkadaşım (Ali, Sinema Filmi, 1982)

Yol (Seyit Ali, Sinema Filmi, 1981)

Herhangi Bir Kadın (Bozovalı Cemal, Sinema Filmi, 1981)

Deli Kan (Sefer, Sinema Filmi, 1981)

Demiryol (Bülent, Sinema Filmi, 1979)

Adak (Mümin, Sinema Filmi, 1979)

Sürü (Şivan, Sinema Filmi, 1978)

Seninle Son Defa (Uğur, Sinema Filmi, 1978)

Maden (Nurettin, Sinema Filmi, 1978)

Lekeli Melek (Salih, Sinema Filmi, 1978)

Kanal (Kaymakam, Sinema Filmi, 1978)

Şeref Sözü (Sedat, Sinema Filmi, 1977)

Sevgili Dayım (Tarık, Sinema Filmi, 1977)

Nehir (Sinan, Sinema Filmi, 1977)

Bizim Kız (Murat Boğa, Sinema Filmi, 1977)

Baraj (Orhan, Sinema Filmi, 1977)

Babanın Evlatları (Fırıldak Ömer, Sinema Filmi,1977)

Öyle Olsun (Ferit, Sinema Filmi, 1976)

Kader Bağlayınca (Murat, Sinema Filmi, 1976)

Gizli Kuvvet (Komiser Murat, Sinema Filmi, 1976)

Cani (Komiser Murat, Sinema Filmi, 1976)

Aşk Dediğin Laf Değildir (Yakup, Sinema Filmi, 1976)

Çapkın Hırsız (Sinema Filmi, 1975)

Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (Damat Ferit, Sinema Filmi, 1975)

Hababam Sınıfı (Damat Ferit, Sinema Filmi, 1975)

Gece Kuşu Zehra (Ferit, Sinema Filmi, 1975)

Evcilik Oyunu (Adnan, Sinema Filmi, 1975)

Delisin (Ferit, Sinema Filmi, 1975)

Bizim Aile / Merhaba (Ferit, Sinema Filmi, 1975)

Ateş Böceği (Tarık, Sinema Filmi, 1975)

Ah Nerede (Ferit, Sinema Filmi, 1975)

Yaz Bekarı (Orhan Güven, Sinema Filmi, 1974)

Memleketim (Mehmet, Sinema Filmi, 1974)

Mavi Boncuk (Yakışıklı Necmi, Sinema Filmi, 1974)

Mahcup Delikanlı (Metin, Sinema Filmi, 1974)

Kanlı Deniz (Ahmet, Sinema Filmi, 1974)

Esir Hayat (Mühendis Aydın, Sinema Filmi, 1974)

Boşver Arkadaş (Ferit, Sinema Filmi, 1974)

Yeryüzünde Bir Melek (Ömer Mutlu, Sinema Filmi, 1973)

Yalancı Yarim (Ferdi, Sinema Filmi, 1973)

Umut Dünyası (Ahmet, Sinema Filmi, 1973)

Oh Olsun (Ferit Haznedar, Sinema Filmi, 1973)

Canım Kardeşim (Murat, Sinema Filmi, 1973)

Bebek Yüzlü (Sinema Filmi, 1973)

Üç Sevgili (Ali, Sinema Filmi, 1972)

Tatlı Dillim (Ferit, Sinema Filmi, 1972)

Suçlu (Hakan, Sinema Filmi, 1972)

Sisli Hatıralar (Hakan, Sinema Filmi, 1972

Sev Kardeşim (Ferit Çalışkan, Sinema Filmi, 1972)

Para (Murat, Sinema Filmi, 1972)

Kaderimin Oyunu (Bülent Akman, Sinema Filmi, 1972)

Feryat (Ferdi, Sinema Filmi, 1972)

Aşkların En Güzeli (Ali Yanyalı, Sinema Filmi,1972)

Azat Kuşu (Hakan, Sinema Filmi, 1972)

Vefasız (Halil, Sinema Filmi, 1971)

Solan Bir Yaprak Gibi (Murat Sayman, Sinema Filmi, 1971)

Melek mi Şeytan mı? / Asrın Kadını (Sedat, Sinema Filmi, 1971)

Emine (Metin, Sinema Filmi, 1971)

Beyoğlu Güzeli (Ferit Aker, Sinema Filmi, 1971)

Tarık Akan için yapılan aramalar

Tarık Akan, Tarık Akan biyografi, Tarık Akan hayatı, Tarık Akan özgeçmişi, Tarık Akan hakkında, Tarık Akan doğum yeri, Tarık Akan fotoğraf, Tarık Akan video, Tarık Akan resim, Tarık Akan kimdir?, Tarık Akan kaç yaşında?, Tarık Akan kaç yaşında öldü? Tarık Akan nereli, Tarık Akan memleketi Tarık Akan ne zaman ve neden öldü? Tarık Akan Ölüm nedeni?

Twitter'de ara: Tarık Akan
Google'de ara: Tarık Akan