Tolgay Ziyal

Tolgay Ziyal (d. 1939, İstanbul – ö. 22 Nisan 2015, İstanbul), Türk film yapımcısı ve yönetmeni.

Ünlü yönetmen ve yapımcı Tolgay Ziyal, 76 yaşında hayatını kaybetti. Acı haberi Türk sanat müziğinin ünlü ismi Onur Akay Twitter adresinden verdi.

Doğum Tarihi – 1939, İstanbul
Ölüm Tarihi – 22 Nisan 2015, İstanbul

İstanbul Edebiyat Fakültesi Klasik Diller Bölümü’nde Okumuş. Almanya’ya eğitimini devam ettirmek üzere gitmiş ve geri döndüğünde sinema sektörüne bulaşmış, o gün bu gündür de aranılan adam olmuş. Ülkemizin ender profesyonel yönetmen yardımcılarındandı. Birçok filmde yardımcı yönetmen olarak çalıştı. Orhan Aksoy, Metin Erksan, Atıf Yılmaz, Yavuz Turgul, Yücel Çakmaklı, Ömer Vargı gibi ustaların hep sağ kolu olmuştur. Türk sinemasının hükümdarlarının adeta baş-veziri olan, son dönem Türk sinemasını biçimlendiren Osman Sınav, Gani Müjde gibi önemli yönetmenlerin de yanlarında hep var olan Tolgay Ziyal’i tanımadan, Türk Sinemasını doğru anlamak, gerçek nitelikleriyle kavramak zor olur. Yönetmenliğini Sadık Battal’ın yaptığı Tolgay Ziyal belgeselinden bölümler İstanbul Uluslararası Film Festivali kapsamında gösterilmişti.

Sinema’ya olan ilgisi nasıl başlamış?
Şehzadebaşı’nda oturuyordum ve o yıllarda orada sürekli film oynardı ve ben de o filmlerle büyüdüm. Mısır, İran ve Hindistan sineması İngiliz sömürgesi olmasının tesiriyle geliştiler. Türkiye’de büyüyen gençlik onları görerek yetişti, sinemalar İngilizler tarafından kuruldu yapıldı, biz bunları seyrederek yetiştik. Sinema okulu falan da yok Türkiye’de o zaman. Biz de Amerikalılardan öğrendik izleyerek.

Önce tiyatrocular sinema yapmaya başladı. Şehzadebaşı ve Beyoğlu Sinemaları’nda yabancı filmler gösterilirdi ve onlara Ferdi Tayfur, Orhan Boran, (tabii başka Ferdi Tayfur!) seslendirme yapardı. Orhan Boran iyiyi, Ferdi Tayfur da kötü karakterleri seslendirirdi. Onlar sayesinde Amerikan filmlerini sevdik, hatta yabancı yönetmen isimlerinden de haberdar olduk. O zamanlar bir günde 4-5 film izliyorduk ve inanılmaz ilgi gösteriyorduk.

Ufak bir Almanya macerasından sonra geri dönüp askere gitmeye karar vermiştim ve bana askerlik için altı ay sonraya gün verdiler. Ben de abim aracılığı ile Burhan Bolan’ın yanına gittim. 17-18 yaşlarında Gönül Yazar’ın ve Tanju Gürsu’nun oynadığı bir filmde çalıştım. Hatta Şehzadebaşı Sineması’nda izlediğim René Claire’in bir filminden esinlendiğim bir sahne vardı –çocuklar kızakla yokuş aşağı kayıyorlar ve bir Adam da bir cafe’nin içinde onları izliyor ve bir yandan da radyoda soyguncuların nasıl yakalandığını dinliyor ve çocuklardan biri diğerinin önünü kesiyor, ve radyoda aynı olay anlatılıyordu etkilenmiştim. Bu sahneyi Burhan Bolan’a ve de foto direktörü Ali Uğur’a anlattım onun filmine uyarlanabilir belki diye ve o da “aramızda bir dahi var” demişti.

Daha sonra, o setten sonra ağabeyim beni Orhan Aksoy’un yanına ikinci asistan olarak gönderdi ve bu benim asıl deneyimim oldu. Orhan Aksoy geçmişinde sinemalarda çalışan ve de Frank Capra, Anthony Veiler, Elia Kazan, Alfred Hitchcok, Charlie Chaplin gibi Amerikan sinemasının köşe başı yönetmenlerinden birikimini yapmıştı, filmler, yönetmenler hakkında her şeyi yalayıp yutmuştu. Sinema bir şablonsa Orhan Aksoy bu şablonu en iyi dolduran kişiydi. Tekniği çok iyi uyguluyordu ve ondan çok şey öğrendim.

Fantastik filmler?
Bir sinema filminin bobinleri 300 metre olduğundan 7 tanesi 2100 metre olup asgari bir filmin uzunluğu 7 kısımdır (65dk). Mesela Universal International şirketinin eski filmleri Fantastik Amerikan filmleri “31 kısım tekmili birden” diye geçerdi.

Bizde de Captain America (Yüzbaşı Amerika), Flash Gordon (Bay Tekin), Phantom (Kızıl Maske), Şozem (Dev Adam) gibi fantastik filmler 1952-1953’lerde İstanbul Beyoğlu ve Şehzadebaşı Sinemaları’nda Türkçe dublajlı oynamıştı. Bu filmleri Amerikalılar, Amerika dışındaki gençler görsün ve onların kültürlerini tanısın diye yollarlardı, hibe ederlerdi. Şimdi de Rusya’ya bedava gönderiyorlar ve kendi kültürlerini böylece çok kolay yayabiliyorlar. Amerikan Sineması’nın dünyaya yayılmasının en önemli sebepleri bunlar işte.

Fantastik filmlerle olan bağlantısı?
Ben 1968 yılında 14 yaşında Şehzade Başı Turan Sineması’nda Kaptan Amerika’yı sinema dolusu seyirciyle seyretmiştim ve 24 yaşında da aynı sinemada, aynı kalabalık seyirci kitlesiyle kendi yönettiğim “Binbaşı Tayfun”u seyrettim. Yedi günde çektiğim bu film ilk filmimdi ve çok iyi iş yaptı. O filmden kazandığım parayla ikinci filmim için çalışmaya başladım. O da “Kızıl Maske”ydi (Phantom).

“Kızıl Maske”nin o zamanlar gazetelerde sütun çizgi romanı hikayeleri vardı ve ilgi çekiyordu. Ben de onu filme uyarladım. Benim filmlerimde mantıksızlığın mantığı vardı. Kızıl Maske o dönemlerde çok popüler olmuştu ve yine çok popüler olan Dedektif Nick vardı, onu da film yapacaktım ama o projeyi biraz pahalı gördüm ve olmadı.

bantdergi.com
Aylin Güngör
Fotograf : Banu Demirci

Yönetmen Filmografisi
Geçmiş Zaman Olur ki – 2006 (TV Dizisi)
Kurtuluş – 2000 (TV Dizisi)
Huzura Giden Yol / Fudayl Bin İyad Hz. – 1995 (TV Filmi, VCD Film)
Rahmetlinin Oğlu – 1994 (TV Filmi)
Deli Balta – 1993 (TV Dizisi)
Kurtdereli Mehmet Pehlivan – 1988 (TV Dizisi)
Memo Kırlangıç Tepesi – 1986
Vahşi Sevgili – 1977 (Uzun Kurmaca)
Kördüğüm – 1977 (Uzun Kurmaca)
Benim Altı Sevgilim – 1977 (Uzun Kurmaca)
Kalleşlere Af Yok – 1971 (Uzun Kurmaca)
Evvel Allah Sonra Ben – 1969 (Uzun Kurmaca)
Kızıl Maske – 1968 (Uzun Kurmaca)
Binbaşı Tayfun (Major Tayfun) – 1968 (Uzun Kurmaca)
Beş Asi Adam (The Five Rebellious Men) – 1968 (Uzun Kurmaca)
Yönetmenliğini Yaptığı Belgesel Filmler
Ölümünün 400. Yılında Mimar Sinan – 1988
Türk Yazarlar Birliği, Yılın TV Belgesel Programı Ödülü. 1988
Yapımcı Filmografisi
Ruhun Labirentleri – 2004 …. Genel Koordinatör (TV Dizisi)
Mümin ile Kafir – 1992 …. Yapımcı (Uzun Kurmaca)
IV. Murat – 1980 …. Yapım Amiri (Uzun Kurmaca)
Ah Bu Ne Dünya – 1977 …. Yapım Amiri (Uzun Kurmaca)
Senarist Filmografisi
Bir Zamanlar Kardeştiler – 1983 (Uzun Kurmaca)
Evvel Allah Sonra Ben – 1969 (Uzun Kurmaca)
Kızıl Maske – 1968 (Uzun Kurmaca)
Binbaşı Tayfun – 1968 (Uzun Kurmaca)
Beş Asi Adam – 1968 (Uzun Kurmaca)
Diğer Filmografisi
Şenlikname: Bir İstanbul Masalı – 2010 …. Yönetmen Yardımcısı
Türkler Çıldırmış Olmalı – Afrika – 2009 …. Yönetmen Yardımcısı
Osmanlı Cumhuriyeti – 2008 …. Yönetmen Yardımcısı
Kabadayı – 2007 …. Yönetmen Yardımcısı
Pars: Kiraz Operasyonu – 2006 …. Yönetmen Yardımcısı
Maskeli Beşler: İntikam Peşinde – 2005 …. Yönetmen Yardımcısı
İnşaat – 2003 …. Yönetmen Yardımcısı
Kahpe Bizans – 1999 …. Yönetmen Yardımcısı
İkinci Bahar – 1998 …. Yönetmen Yardımcısı
Hoşçakal Yarın – 1998 …. Yönetmen Yardımcısı
Eşkıya – 1996 …. Yönetmen Yardımcısı
Şen Olasın Nuri Bey – 1993 …. Yönetmen Yardımcısı
Sürgün – 1992 …. Yönetmen Yardımcısı
Mümin ile Kafir – 1992 …. Yönetmen Yardımcısı
Gölge Oyunu – 1992 …. Yönetmen Yardımcısı
Kurdoğlu / Osmanlı Bedel İster – 1991 …. Yönetmen Yardımcısı (TV Dizisi)
Çiçekler Açmak İster – 1990 …. Yönetmen Yardımcısı (TV Dizisi)
Minyeli Abdullah 2 – 1990 …. Yönetmen Yardımcısı
Sahibini Arayan Madalya – 1989 …. Yönetmen Yardımcısı
Minyeli Abdullah – 1989 …. Yönetmen Yardımcısı
Kuruluş / Osmancık – 1987 …. Yönetmen Yardımcısı
Patron Duymasın – 1985 …. Yönetmen Yardımcısı
Yosma – 1984 …. Yönetmen Yardımcısı
Küçük Ağa – 1983 …. Yönetmen Yardımcısı
Gırgıriyede Cümbüş Var – 1983 …. Yönetmen Yardımcısı
Erkek Güzeli Sefil Bilo – 1979 …. Yönetmen Yardımcısı
Doktor – 1979 …. Yönetmen Yardımcısı
Minik Serçe – 1978 …. Yönetmen Yardımcısı
Öyle Olsun – 1976 …. Yönetmen Yardımcısı
Meraklı Köfteci – 1976 …. Yönetmen Yardımcısı
Gel Barışalım – 1976 …. Yönetmen Yardımcısı
Ben Bir Garip Keloğlanım – 1976 …. Yönetmen Yardımcısı
Aşk Dediğin Laf Değildir – 1976 …. Yönetmen Yardımcısı
Teşekkür Ederim Büyükanne – 1975 …. Yönetmen Yardımcısı
Ateş Böceği – 1975 …. Yönetmen Yardımcısı
Acele Koca Aranıyor – 1975 …. Yönetmen Yardımcısı
Yüz Lira ile Evlenilmez – 1974 …. Yönetmen Yardımcısı
Aç Gözünü Mehmet – 1974 …. Yönetmen Yardımcısı
Her Şafakta Ölürüm – 1972 …. Yönetmen Yardımcısı
Hayatımızın En Güzel Yılları – 1972 …. Yönetmen Yardımcısı
Evlat – 1972 …. Yönetmen Yardımcısı
Sinderella Kül Kedisi – 1971 …. Yönetmen Yardımcısı
Sevenler Ölmez – 1970 …. Yönetmen Yardımcısı
Selahattin Eyyubi – 1970 …. Yönetmen Yardımcısı
Küçük Hanımefendi – 1970 …. Yönetmen Yardımcısı
Beyaz Güller – 1970 …. Yönetmen Yardımcısı
Mezarımı Taştan Oyun – 1969 …. Yönetmen Yardımcısı
Kara Öfke – 1968 …. Yönetmen Yardımcısı
Yıkılan Yuva – 1967 …. Yönetmen Yardımcısı
Büyük Kin – 1967 …. Yönetmen Yardımcısı
Ümit Sokağı – 1966 …. Yönetmen Yardımcısı
Karanlıklar Meleği – 1966 …. Yönetmen Yardımcısı
Fakir Ve Mağrur – 1966 …. Yönetmen Yardımcısı
Ah Güzel İstanbul – 1966 …. Yönetmen Yardımcısı
Keloğlan – 1965 …. Yönetmen Yardımcısı

Tolgay Ziyal için yapılan aramalar

Tolgay Ziyal, Tolgay Ziyal biyografi, Tolgay Ziyal hayatı, Tolgay Ziyal özgeçmişi, Tolgay Ziyal hakkında, Tolgay Ziyal doğum yeri, Tolgay Ziyal fotoğraf, Tolgay Ziyal video, Tolgay Ziyal resim, Tolgay Ziyal kimdir?, Tolgay Ziyal kaç yaşında?, Tolgay Ziyal kaç yaşında öldü? Tolgay Ziyal nereli, Tolgay Ziyal memleketi Tolgay Ziyal ne zaman ve neden öldü? Tolgay Ziyal Ölüm nedeni?

Twitter'de ara: Tolgay Ziyal
Google'de ara: Tolgay Ziyal